Nismo u vinklu

Novo istraživanje pokazuje da je otapanje lednika, koje je rezultat globalnog zagrevanja, od 1990-ih uzrokovalo značajne pomake u Zemljinoj osi rotacije.

Geografski severni i južni pol su tačke na kojima osa rotacije naše planete seče površinu, ali one nisu fiksne. Promene u raspodeli Zemljine mase uzrokuju pomeranje ose, a time i polova.

U prošlosti su samo prirodni faktori, poput okeanskih struja i prenosa toplote između istopljenih stena u dubini planeta, doprineli promeni položaja polova.

Međutim, novo istraživanje pokazuje da je od devedesetih godina na pomeranje polova uticao i gubitak od oko stotinu milijardi tona leda godišnje zbog klimatskih promena.

Naučnici su ustanovili da se smer polarnog kretanja 1995. godine pomerio sa juga prema istoku i da je prosečna brzina njegovog kretanja od 1995. do 2020. bila 17 puta brža nego od 1981. do 1995. godine. Položaj polova se od 1980. pomerio za oko četiri metra.

Polarno kretanje je geološki fenomen najčešće uzrokovan promenama u protoku tečnog gvožđa u spoljašnjem jezgru Zemlje, što rezultira promenama u orijentaciji Zemljinog magnetnog polja, a time i položaja magnetnog severnog i južnog pola.

Istraživanje je pokazalo da je najveći deo pomeranja uzrokovalo otapanje lednika, ali da je pomeranju ose doprinelo i ispumpavanje podzemnih voda.

Podzemna voda se prirodno nalazi ispod površine, ali kada se jednom ispumpa i iskoristi za piće ili poljoprivredu, većinom na kraju završi u moru, što dovodi do preraspodele njene mase po površini Zemlje.

Neki stručnjaci smatraju da bi naučna zajednica zbog ovakvih uticaja trebalo da proglasi novu geološku epohu - antropocen. Ovaj naziv govori o geološkom razdoblju koje je započelo pre nekih 200 godina i koje je obeleženo izrazitim uticajem ljudske aktivnosti na ekosferu.

Izvor:www.novimagazin.rs